นี่อาจเป็นคำถามที่คาใจนักธุรกิจระหว่างประเทศหลายๆ ท่าน บางท่านอยากทำธุรกิจกับคนจีนใจจะขาด แต่ติดตรงที่ไม่รู้ภาษาจีน เลยทำไม่ได้ วันนี้ผมจะมาบอกเหตุผลว่าควรหรือไม่ควรพูดภาษาจีนเป็นนะครับ
ถ้าเราพูดภาษาจีนเป็น ข้อดีคืออะไร
เราจะได้ความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นมากขึ้น
มีหลายๆ ครั้งที่ผมเจอคนจีนตามงานแสดงสินค้า แล้วเค้าก็พยายามจะสื่อสารกับเราเป็นภาษาอังกฤษ ด้วยความที่ผมสามารถสื่อสารได้ทั้งภาษาอังกฤษและจีน (เพราะเคยไปเรียนมา) ผมรู้สึกแอบลุ้นแทนเค้าตอนเค้าพูดภาษาอังกฤษ ผมเลยเผลอตอบไปเป็นภาษาจีน (ที่พอจะสื่อสารได้บ้าง) หลังจากที่ได้ยินผมพูดตอบกลับไปเป็นภาษาจีน คนจีนคนนั้นก็เปลี่ยนสีหน้าเป็นรอยยิ้มที่มากขึ้น และในขณะที่ผมกำลังจะอ้าปากบอกว่าผมพูดได้นิดหน่อย ในวินาทีนั้นเอง คนจีนคนนั้นก็จัดแจงทำคำศัพท์ภาษาจีนรัวใส่ผมประหนึ่งว่า ผมเกิดที่เมืองจีน คุ้นเคยกันมานาน
ที่เล่ามาฟังเหมือนเป็นเรื่องตลก แต่จริงๆ แล้วแค่เราพูดจีนได้นิดหน่อย เราก็ชนะใจเค้าได้มากขึ้นแล้ว เหมือนกับที่เวลาคนต่างชาติมาพูดไทยให้เราฟัง แม้จะผิดเสียง ผิดแกรมม่า แต่เราฟังไปก็ยิ้มไปใช่มั้ยครับ
เราจะเข้าใจเวลาเค้าพูดทันที ตอบโต้ได้รวดเร็ว
เคยมีหลายครั้งที่การสนทนายืดเยื้อ เพราะต้องต่อรองกัน บางทีการแปลจากไทยเป็นอังกฤษ และอังกฤษเป็นจีน และการตอบโต้โดยการแปลจากจีนเป็นอังกฤษ แล้วอังกฤษเป็นไทย มันทำให้เกิดการเข้าใจกันคลาดเคลื่อนแน่นอน คนจีนมีส่วนน้อยที่สามารถพูดอังกฤษได้คล่องแคล่วนะครับ และหลายๆ คนที่ไม่ได้พูดอังกฤษคล่องแคล่ว ก็จะมีประโยคที่แปลมาจากจีนล้วนๆ ซึ่งฟังแล้ว ยากที่จะเข้าใจ คล้ายๆ กับที่คนไทยแปลประโยค เธอรู้จักฉันน้อยไป เป็นภาษาอังกฤษว่า You know me a little go นั่นแหละครับ
เราจะไม่โดนหลอก
ข้อนี้ถ้านึกถึงมุมคนไทยเรา เวลาเราเจอคนต่างชาติที่พูดไทยไม่ได้ ไม่เข้าใจภาษาไทย เราก็จะพยายามใส่ลูกเล่นทุกอย่าง รวมถึงสามารถนินทาเค้าได้อย่างไม่ต้องกลัวว่าเค้าจะรู้ ในทางกลับกัน ถ้าเค้ารู้ว่าเราพูดภาษาจีนได้ แนวโน้มที่เค้าจะคิดว่าจะหลอกเราก็จะมีน้อยลงนั่นเอง
เราจะเข้าใจตลาดได้ดีขึ้น
เมื่อเราไปทำตลาดที่จีนแล้ว แน่นอนว่าเราต้องใช้ภาษาจีนเป็นหลัก และเมื่อเราไปเจอคู่แข่ง ออกสื่อต่างๆ เราก็จะเข้าใจได้เลยว่าคนจีนชอบพูดอะไร ชอบฟังอะไร กำลังฮิตอะไรอยู่นั่นเอง
เป็นบ้างครับ ข้อดีของการพูดภาษาจีน มีเยอะเลยใช่มั้ยครับ คราวนี้มาลองดูว่า ถ้าเราพูดภาษาจีนไม่เป็น เราจะทำยังไงได้บ้าง
จ้างล่าม
แน่นอนครับ เราต้องจ้างล่ามมาช่วยเรา ถ้าเราไปที่จีน ล่ามไม่เพียงแต่จะช่วยเราสื่อสารเท่านั้น ยังช่วยเป็นไกด์ หรือแปลอะไรที่มันเข้าหู หรือ เข้ากับสถานการณ์ปัจจุบันตอนนั้นได้อีกด้วย การจ้างล่ามก็เหมือนกับการเลือกคู่ ถ้าเราเจอล่ามดี รู้จักบริบทของการสนทนา สามารถช่วยเราในเรื่องการเจรจาต่อรองได้ จะทำให้การทำงานของเราราบรื่นขึ้นอีกมาก ล่ามที่เราควรจ้าง ถ้าให้ดีควรจ้างล่ามที่เป็นคนไทย ไปเรียนหรือใช้ชีวิตที่นั่นนะครับ เพราะอย่างน้อยเค้าก็เป็นคนไทย ส่วนใหญ่น่าจะเห็นผลประโยชน์ของคนไทยเยอะกว่า รู้จักสินค้าไทยดีกว่า การจ้างล่ามคนจีนก็ทำได้นะครับ แต่ต้องเช็คให้แน่ใจว่าเค้าสื่อสารกับเราเป็นภาษาไทยรู้เรื่องแบบเนียนกริ๊ปก่อน
คุยเป็นภาษาอังกฤษ
อย่างที่ผมบอกไป คนจีนจะพูดภาษาอังกฤษเป็นได้น้อยมากๆ แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มี เผลอๆ ตอนนี้อาจจะเยอะพอกับคนไทยที่พูดภาษาอังกฤษเป็นแล้วก็ได้ การติดต่อผู้ค้าผ่านอลีบาบาหรืองานแสดงสินค้าที่อยู่นอกประเทศจีน เราจะเจอคนพูดอังกฤษได้เยอะกว่าการที่เราไปติดต่อกับคนท้องถิ่นที่ไม่เคยเจอคนนอกนะครับ
ไปเรียนภาษาจีน
ข้อนี้เป็นหนึ่งในเป้าหมายที่ผมไปทำมาแล้ว ถ้าไม่เป็นภาษาจีนแต่อยากพูดเป็น ก็ไปเรียนมันซะเลย การเรียนภาษาจีน ถ้าจะให้ได้ผลในระยะเวลารวดเร็ว ให้ไปเรียนที่จีนเลยครับ มีหลายมณฑลที่คนไทยไปอยู่เยอะ เพื่อนผมที่เคยไปเรียนบอกว่าอยู่ไปครึ่งปีก็พูดเป็นแล้ว เข้าใจหมดแล้ว เพราะถ้าพูดไม่เป็นก็ไม่มีข้าวกินนะครับ ส่วนตัวผมเอง ไม่เคยไปเรียนจีน แต่เรียนในไทย ก็ใช้เวลานานหน่อยครับ แค่ 4 ปีเอง (ผมพูดได้แค่พอขอข้าวกินได้นะครับ คำศัพท์ลึกๆ ก็ฟังไม่ทันเหมือนกัน) วิธีนี้เหมาะกับคนที่ไม่มีเวลาไปนะครับ เคล็ดลับการเรียนภาษาจีน หรือทุกภาษาในโลกนี้คือ การฟังครับ ถ้าคุณฟังมากพอ คุณจะพูดเป็น
ค้าขายผ่านคนชาติอื่น
ถ้าเรายังต้องค้าขายกับคนจีน แต่เราไม่อยากได้วิธีไหนแล้ว ให้เราไปค้าขายผ่านตัวกลางที่สามารถแปลภาษาอังกฤษเป็นจีนได้ ซึ่งผมมีให้แค่ 2 ตัวเลือก คือ ฮ่องกง กับ สิงคโปร์ อยากได้ประเทศไหน แล้วแต่ความชอบเลยครับ แต่ก็ต้องทำใจถ้าเราจะได้ราคาแพงขึ้นมาหน่อย หรือกำไรน้อยหน่อย แต่เราจะได้ความเป็นมืออาชีพมาชดเชยครับ
ไม่ว่าท่านจะพูดเป็นหรือไม่เป็น ท่านก็สามารถทำธุรกิจได้ทั้งนั้น คนจีนที่พูดไทยไม่ได้สักคำ ยังมาค้าขายในไทยได้เลย อย่าให้ความไม่รู้ทางภาษามาเป็นอุปสรรคในการทำการค้าระหว่างประเทศนะครับ
